Tarhan Erdem'in Meclisteki SANDALYE HESABI - 9 Haziran 2011

Tarhan Erdem, 13 Haziran sabahı için olası sandalye dağılımı senaryolarını yazdı. Hangi parti en az ve en fazla kaç vekil çıkarabilir? Rakamlarla partilerin olası vekil sayıları:

Radikal Gazetesi yazarı Tarhan Erdem, 13 Haziran sabahı için olası sandalye dağılımı hesabı yaptı. tarhan Erdem'e göre sandıktan nasıl bir dağılım çıkabilir?

Yaptığı anket çalışmaları ile de gündeme gelen Tarhan Erdem'e göre durum şöyle:

Partilerin milletvekili sayıları

Seçim günü akşamı önce MHP'nin barajı geçip geçmediğini, hemen sonra da her partinin kaç milletvekili çıkaracağını öğrenmeye çalışacağız.

Oy verme günü geldi, sonuçlar da belli gibi görünüyor; daha doğrusu herkesin bir tahmini var. Artık seçim döneminin güzelliklerini tartışmayı bile sonraya bırakıp önümüze bakıyoruz.

Seçim akşamı oyların sayımını izlerken, partilerin Meclis’te kazandıklarımilletvekili sayısını merak edeceğiz. Okuyucularımın benden bu hususta bir şeyler beklediğini biliyorum. Teknolojinin gelişmesiyle pazar akşamı saat dokuz çevresinde partilerin ülke genelinde aldıkları oy oranı ortaya çıkar gibi olacak. Ancak pazar akşamı güneş batmadan, saat 7-8 sıralarında, ben MHP’nin oylarını izleyeceğim. Bugünlerde bazıları MHP’nin barajı geçtiğini söylese de ben onlar kadar rahat değilim!

Hangi partinin baraj konusu var?

Pazar akşamı ilk olarak AK Parti ve CHP’nin oy oranlarının yaklaşık nerelere varabileceğini anlamaya çalışacak, genel yüzdeleri anlar gibi olurken, MHP’nin alacağı oy sayısını görmek isteyeceğiz.

Çünkü bu seçimde baraj problemi olan tek parti MHP’dir. Oy pusulasında adı bulunan 16 partiden ikisinin, AK Parti ve CHP’nin, barajı kolaylıklageçmeleri doğaldır. MHP dışındaki diğer 13 partinin de barajı geçme olasılığı çok az görünüyor!

MHP en az kaç oy almalıdır?

MHP’nin baraj sorunu izlenirken, 50 milyon 200 bin olan seçmenin 42 milyon çevresinde kişinin oy kullanacağını, geçersiz oyun yüzde 2’nin altına inmeyeceğini kabul edersek güvenli hesap yapabiliriz.

O halde ekranda MHP’nin 4 milyon 100 bin oy aldığı yazılıncaya kadar MHP’liler tedirgin olmalıdır. Seçime katılım ve geçersiz oy oranları azaldığında bu sayı 3 milyon 700 bine inebilir, ama baraj sınırının kaç oy olduğu bilinmeden bu sayı alınınca ‘baraj geçildi’ denilemeyecektir.

Oy oranlarından sonra

Pazar günü akşamdan yatsıya dönerken, partilerin oy oranları anlaşılır büyüklüğe ulaşacak, Meclis’teki grup sayısı görülecektir. Bu değerler belirirken akla ilk gelen, partilerin milletvekili sayılarının ne kadar olacağı sorusudur.

Bu soruları, AK Parti’nin anayasanın Meclis’te kabulü için gerekli 330 milletvekili çıkarıp çıkarmayacağı sorusu izler. AK Parti’nin tek başına iktidar olacağını herkes kabul ettiğine göre, ikinci merak konusu anayasa meselesidir. AK Parti yeni anayasayı Meclis’ten tek başına geçirip halkoyuna sunabilecek mi? Seçim akşamı bu soru hep akıllarda olacağından, AK Parti’nin 330’u geçip geçmediği öğrenilmeye çalışılacaktır.

İnsan elindeki bilgiyle yetinmez, geleni öğrenince yeni bilgileri edinmek ister. Ne yazık ki, bir partinin kazanacağı milletvekili sayısı sadece oy oranıyla hesaplanamaz. Bu durum, değişik varsayımlara dayalı kurgularla, gelecek Meclis’te partilerin sandalye sayıları için yaklaşık değerler vermemizi engellemez.

Varsayımlar

BDP’nin desteklediği bağımsız adayların ne kadarının seçileceği, diğer partilerin sandalye sayısı için ilk belirleyicilerden biridir. Benim tahminim, sayının 25 ile 35 arasında olacağıdır. Onun için BDP’nin 30 milletvekili alacağını kabul ederek bugünkü hesabımı yapacağım.

İkinci varsayımım, partilerin oy oranları aralığıdır. Çok değişik araştırmaları dikkatealarak partiler aşağıdaki sınırlar arasında oy alacaklardır.

Partilerin milletvekili sayıları

Yukarıdaki oy oranları sınırlarına göre, partilerin çıkaracağı milletvekili sayısının alt ve üst sınırları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Bu sayıların kimsenin merakını gidereceğini sanmıyorum, ama bir partinin milletvekili sayısını belirlemek için kendi oyunun bütün ülkeye dağılımını bilmek yetmez, diğer partilerin de dağılımı bilinmelidir.

Az ihtimal olmakla birlikte, MHP barajı geçmez ise AK Parti ve CHP’nin sayıları artacaktır. Oy dağılımına bağlı olarak MHP’nin bıraktığı sandalyeleri bazı yerlerde AK Parti, bazı yerlerde CHP kazanacaktır. Böyle bir durumda yukarıdaki tablonun geçerliği kalmayacaktır. Bence önümüzdeki günlerde MHP’liler, nereden alabilirlerse, oylarını arttırmaya bakmalı, barajın üstüne çıkmayı garantilemelidirler.

MHP barajı geçemezse

MHP barajı geçemezse demokrasimize bilinen ve bilinmeyen zararlar verecek; halkın mecliste temsilini zayıflatacaktır. Yanında olalım veya olmayalım, MHP’nin meclise girmesi, halk içinde var olan bir eğilimin temsil edilmesini sağlamaktadır; barajı geçememesi o siyasal görüşü meclis tartışmalarının dışında bırakacaktır.

MHP’nin meclis dışında kalmasından kamuoyumuz rahatsızlık duyacak, toplumun huzurunu bozacak gelişmeleri teşvik edecektir.

Nedenlerini şimdi tartışmak yararsız, ancak yazımın bütünlüğü için MHP’nin barajı geçememesi halinde mecliste sandalye dağılımını da belirtmeliyim. Hiç istenmediğim ve olasılığını çok zayıf gördüğüm böyle bir durumda, partilerin sandalye sayıları alt ve üst sınırları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Bu noktada olasılıklar

Bu kadar yazıp da ne olacağı hakkında kişisel düşüncemi yazmamak olmaz.Gençliğimde kamuoyu araştırmaları yoktu, o zaman kendime göre örnekler bulup, sonuç hakkında hüküm yürütürdüm. Seçim sonuçları açıklanınca, hesapladığım sonuçları hatırlamazdım bile. Yıllardan beri de arkadaşlarımla birlikte araştırma yapıyoruz. Bu yıl yaptığımızı bugün internet sayfamızdagörebilirsiniz.

Araştırmanın milletvekili sayılarını bulma amacı yoktur. Çünkü milletvekili sayılarını bulmaya yönelik bir araştırmanın masraflarını ödeyecek bir kişi bulmak kolay değildir. Eğer bu seçimlerde partiler kaç milletvekili çıkarır diye bir tahmin yapmamı isteyen olur diye düşünerek, seçeneklerin çok azını göz önüne alarak, kâğıt üzerinde bir hesap yaptım ve aşağıdaki ‘Yazarın Tahmini’ tablosunu hazırladım. Bu tablonun, okuyuculara bazı sınırları hatırlatmaktan başka bir iddiası yoktur.

RADİKAL - 9 Haziran 2011